Zatem, wycinanie czy wykrawanie? Fachowo wykrawanie, ale potocznie używa się też słowo wycinanie, jak i sztancowanie. Sztancowanie rotacyjne jest nawet chyba najpopularniejszym terminem przy etykietach samoprzylepnych, gdyż właściwie jest to proces wykrawania etykiety przez sztance, czyli wykrojnik rotacyjny. Rotacyjny gdyż jest na cylindrze, potocznie zwanym też wałkiem i obraca się, czyli rotuje. Ważne jest, aby zapamiętać, że wszystkie te trzy słowa sztancowanie, wykrawanie i wycinanie, określają ten sam proces wycięcia i oddzielania wyciętej etykiety od linera, czyli taśmy na której umieszczona jest właściwa etykieta.
Sztancowanie, wycinanie etykiet cyfrowych
Oddzielne zagadnienie, gdyż o ile w technologii flexo (fleksograficznej), sztancownica jest to stacja zintegrowana w maszynie, zazwyczaj na końcu procesu drukowania, o tyle w technologi cyfrowej drukowania etykiet i sztancowanie etykiet jest oddzielnym procesem. Zdarzają się urządzenia drukujące z wykrawaniem tzw. on line, w jednym procesie, ale to rozwiązanie jest obecnie mało popularne z uwagi na niekompatybilność procesów drukowania i wykrawania. Różne szybkości działania i różne czasy potrzebne do ich oprzyrządowania. Zdarza się to w drukarkach mniejszych i raczej w sytuacji kiedy ktoś nie ma nacisku na efektywne wykorzystanie maszyny i materiału, a raczej patrzy na kompaktowość maszyny.
Zazwyczaj, duże cyfrowe maszyny drukarskie, mają proces drukowania etykiet i ich wycinania, w dwóch oddzielnych maszynach. Ułatwia to ustawienie maszyny np. drukującej etykiety, w czasie kiedy wycinanie etykiet jest w pełnym biegu. A właściwie przy druku cyfrowym, to sam proces ustawiania jest krótki i niekłopotliwy, lecz proces ustawiania wykrojnika i wstrzelenie się w wydrukowaną już wstęgę może zająć trochę czasu i materiału. Zatem, dobrze by go było robić oddzielnie, kiedy drukarka cyfrowa już sobie drukuje i nie czeka, kiedy będziemy gotowi z ustawieniem wykrojnika.
Wykrojniki i sztance do wykrawania, wycinania etykiet.
Osoby nie będące obeznane z procesami druku i działania maszyny sztancującej, głównie boją się problemów z wykrojnikiem. Jak to założyć i jak spasować ?
A zadanie te, szczególnie w nowoczesnych maszynach wcale nie jest trudne, gdyż w samym cylindrze magnetycznym (wałku na który zakłada się wykrojnik), są tak zwane piny, czyli miejsca -wgłębienia, gdzie pasują wypustki z wykrojnika. Zatem w zasadzie przykładamy tylko wykrojnik, najczęściej w postaci blachy z wypukłościami, czyli nożami wycinającymi , i za pomogą pinów ustalamy jego osiowe położenie . Wykrojnik, dlatego że jest nakładany na cylinder magnetyczny, „klei” się do cylindra siłą magnesu z cylindra. Dobre ustawienie wykrojnika jest szczególnie ważne w maszynach semi-rotacyjnych, to jest takich, które nie tylko rotują wkoło swej osi, lecz papier w odpowiednim systemie przesuwa się tak, aby dokładnie trafić w miejsce cięcia. Wykrojniki, zwane również blachami lub sztancami, w maszynach semi-rotacyjnych nie okrywają – opasują, całego cylindra magnetycznego, lecz jego część. Dlatego zastosowania pinów na cylindrze bardzo ułatwia prawidłowe założenie wykrojnika.
Wykrojniki stałe – narzędzia do wykrawania materiałów twardszych i grubszych.
W materiałach twardszych (np. laminaty), lub grubszych (np. filc ), stosujemy wykrojniki stałe, gdzie elementem sztancującym, wykrawającym materiał, jest wykrojnik trwale wyfrezowany na cylindrze. To znaczy, wygrawerowany całościowy cylinder, a nie blacha wykrojnika. W tym przypadku nie potrzebujemy też już żadnej blachy, bo elementem tnącym – nożem jest grawerowany występ metalu o różnym koncie ostrza, zależnym od materiału ciętego i stopnia zużycia. Wykrojniki stałe są o wiele droższe niż wykrojniki tzw. blachy na cylinder magnetyczny, i mają swoją określoną wielkość – równą wycinanej pracy tzw. użytku, oraz istotną wagę. Wykrojniki stałe możemy ostrzyć wielokrotnie, co wydłuża istotnie ich żywotność i możliwość zastosowania do bardzo długich serii produktu.
Reasumując, wykrojniki stałe rotacyjne , to narzędzia stabilne w swoim działaniu, ale drogie w zakupie.
Wykrawanie, sztancowanie rotacyjne czy semirotacyjne.
Pytanie jest podchwytliwe, bo zarówno pełna rotacja jak i semi -rotacja ma swoje zastosowanie, ale w innych przypadkach i maszynach. W wypadku maszyn fleksograficznych, gdzie ilości jednego typu etykiet, z natury rzeczy są duże wolumeny, łatwiej i szybciej jest zastosować pełną rotację . Nawet szybkość druku na maszynie fleksograficznej i sztancowania etykiet będzie taka sama.
Sytuacja zmienia się diametralnie kiedy mamy małe wolumeny etykiet 100 – 20 tys. szt. Szczególnie przy zamówieniach idących w setki sztuk, to zastosowanie fleksografii będzie nieekonomiczne. Czas narządu i koszt narzędzi, polimerów do druku i wykrojnika, zniwelują możliwość zarobienia na takim zamówieniu. To już domena maszyn cyfrowych do druku etykiet i maszyn semirotacyjnych do wykrawania takiej wielkości etykiet.
Zatem, w komplecie do cyfrowej maszyny drukującej winna być odpowiednia maszyna sztancująca, najlepiej dobra semirotacja . Maszyny tego typu, są co prawda wolniejsze niż pełnorotacyjne , ale to nie ma znaczenia, gdyż drukarka cyfrowa również będzie wolniejsza nisz flexo. A oszczędności na wykrojniku semirotacyjnym będą istotne. Kupujemy wykrojnik częściowy tj. nie opasujący całego cylindra i dzięki temu cena zakupu takiego wykrojnika będzie wielokrotnie mniejsza niż pełnorotacyjnego. Do tego, przy zmianie pracy, (wielkości etykiety), nie musimy zmieniać cylindra magnetycznego, co znakomicie oszczędza czas i pieniądze na cylindroidy magnetyczne. W maszynach sztancujących semirotacyjnych mamy tylko jeden cylinder, zazwyczaj 200 zębowy, który pasuje nam do każdej semirotacyjnej blachy – wykrojnika.